Ik vind de term ‘chronisch ziek’ nooit zo fijn. Het klinkt zo ziek. En negen van de tien keer voel ik me helemaal niet ziek. En die tiende keer? Dan voel ik me ook niet ‘ziek’, maar ben ik het eigenlijk wel.
Wat is ziek?
Voor mij staat ‘ziek zijn’ gelijk aan koorts hebben, verkouden zijn, griep. Dat soort dingen. Lichamelijk ziek. Daarom heb ik altijd de grootste moeite met me ziek te melden wanneer het echt even niet gaat. Mijn ‘ziekte’ zit in mijn hoofd. En terwijl dat regelmatig overslaat naar mijn lichaam voel ik me toch altijd weer een fraudeur als ik me ziek meld. Altijd weer dat stemmetje “stel dat ze erachter komen dat je niet écht ziek bent!”.
Jaren geleden was er iemand die vond dat ik niet genoeg verantwoordelijkheden nam. Dat ik niet genoeg mijn best deed, niet genoeg dingen deed*. Mijn moeder heeft haar toen opgebeld en gevraagd of ze wist dat ik ziek was. Ze schrok hier erg van en haar oordeel veranderde volledig. Dat ben ik nooit meer vergeten. Ik zat toen in één van de diepste punten van mijn depressie, maar had mezelf niet ziek genoemd als je het me had gevraagd. Maar dat was ik natuurlijk wel. Op dat moment kon ik niet meedraaien in de maatschappij. Ik kon niet naar school, niet werken, het huishouden niet doen enzovoort. Ik was dus ziek.
Begrip
Veel mensen begrijpen het niet wanneer je zegt dat het even niet goed met je gaat. Ze snappen niet dat je dan niet gewoon door kan gaan, alsof er niks aan de hand is. Deze mensen begrijpen het vaak wel als je zegt dat je ziek bent. Ze zullen dan in eerste instantie denken dat je koorts hebt, verkouden bent, maar ze zullen in ieder geval begrip tonen. Op sommige momenten leg ik het uit: “Nee, ik heb geen koorts, het gaat even niet goed in mijn hoofd”. Op andere momenten laat ik het gaan.
Uiteindelijk maakt het natuurlijk niet zo heel veel uit wat andere mensen van je vinden. Maar voor jezelf is het wel fijn om te weten dat je je best ziek mag melden als het echt even niet gaat. Je hoeft je daar niet schuldig over te voelen. Op die dag ben je gewoon even ziek. Alleen niet hoe de meeste mensen denken. Je bent ze geen hele uitleg verschuldigd over wat er precies aan de hand is. Ze snappen het wanneer je zegt dat je ziek bent. Dat is genoeg.
Hoe ik het doe
Mijn advies: probeer zoveel mogelijk te doen, maar wat niet gaat gaat niet. Een beslissing nemen om iets af te zeggen is ontzettend moeilijk, ik kan het vaak ook niet alleen. Overleg met anderen en houd je bij de feiten. Ik heb gisteren een cursus afgezegd omdat ik het niet verantwoord vond om auto te rijden of alleen met het OV te gaan. Dat maakte het dat ik het nog steeds jammer vond, maar ik wel zonder schuldgevoel af kon zeggen.
Chronisch ziek zijn betekent nou eenmaal dat je af en toe uitvalt. Uit het niets, zonder waarschuwing. En zolang dat niet te vaak gebeurt, is daar niks mis mee.
*i.v.m. de privacy van deze persoon houd ik het zo vaag