Vorige week vertelde ik jullie over hoe mijn amygdala overuren maakte, en ik me daardoor nergens veilig voelde. Niets ging goed, alles deed pijn en ik raakte overal in paniek. En ik ben echt niet de enige, nu alles weer opengaat en mensen geen afstand meer houden! Je kan hier methoden uit de cognitieve therapie tegenover zetten (lees: jezelf rustig praten), maar bij mij helpt dat op het moment voor geen meter. Ik wéét wel hoe het zit, maar mijn paniekgevoel blijft. Gelukkig is daar EMDR: een stuk gemakkelijker én sneller!
Wat het is
EMDR (Eye Movement Desensitization and Reprocessing) is ruim 25 jaar geleden ontwikkeld voor mensen die last bleven houden van een trauma. Als je hier last van blijft houden dan loop je als het ware vast, lukt het je niet om het trauma te verwerken. Bij EMDR ervaar je het trauma steeds opnieuw. Maar dan in een veilige omgeving en met een techniek waardoor je het trauma wel kunt verwerken. Van origine was deze techniek je ogen heen en weer bewegen. Inmiddels is duidelijk dat het ook op andere manieren werkt.
Door de jaren heen is gebleken dat EMDR niet alleen voor trauma werkt, maar ook bijvoorbeeld voor angsten. Op zich klinkt dat voor mij heel logisch, omdat het gaat om het vastlopen. En dat doe je bij een angst ook: je blokkeert, raakt in paniek. Het voordeel van EMDR bij angsten is dat het op de toekomst is gericht en niet op het verleden. Je kijkt vooruit naar hoe je je wílt voelen in een bepaalde situatie, en gebruikt herinneringen van fijne momenten.
Twee voorbeelden
Ok, dit klinkt allemaal nog heel vaag en theoretisch. Er zijn twee technieken van EMDR die ik heb gedaan tegen angsten, ik zal van beide een voorbeeld geven.
In de eerste techniek maak je een verhaaltje van hoe jij graag wilt hoe een situatie verloopt. Als ik iemand moet bellen ben ik bang om mensen te storen, dat ze niet opnemen en ik me voor niets heb zitten opwinden, ik het nog een keer moet doen etc. Bij EMDR schrijf ik een verhaaltje dat ik iemand wil bellen, rustig wil zijn terwijl ik de telefoon pak, tijdens het overgaan rustig wil blijven en me veilig wil voelen. Ik speel dit verhaaltje af in mijn hoofd en iedere keer wanneer ik spanning voel tikt de therapeut afwisselend links en rechts op mijn knieën. Dan begin ik weer opnieuw met het verhaaltje. Net zolang totdat de spanning in het verhaaltje weg is! Afhankelijk van het verhaal duurt dat zo’n 30-45min bij mij.
De tweede techniek heb ik vorige week voor het eerst gedaan. Op het moment ben ik bang om naar de supermarkt te gaan, en raak ik vaak al in paniek als ik het wagentje moet pakken. Vorige week heb ik van die situatie, bij het wagentje, een stilstaand plaatje gemaakt in mijn hoofd. Daarna ben ik een fijne situatie gaan beschrijven waarin ik me helemaal mezelf voel. In dit geval was dat als ik aan het observeren ben in de klas. Elke keer als ik me helemaal goed voel in die situatie zegt de therapeut ‘flits’ en knijp ik drie keer mijn ogen hard dicht. Na een tijdje gaan we terug naar het plaatje van bij het winkelwagentje en dan is de spanning al veel lager. We zijn net zolang doorgegaan totdat de spanning bijna weg was!
Het klinkt raar, maar werkt echt
De dag na deze EMDR sessie ben ik naar de winkel gegaan en was er niets meer aan de hand! Ik raakte niet in paniek, voelde me niet opgelaten, kon rustig rondlopen etc. Mensen waren nog steeds irritant, daar ergerde ik me wel wat aan, maar niet meer op het niveau dat ik er zelf last van had. En dat werkte bij iedere winkel die ik probeerde (ik heb iedere dag een nieuwe supermarkt geprobeerd 😉)!
Want dat is wat EMDR doet: de last bij jezelf weghalen. Dat is niet ontkennen dat er een pandemie is en dat mensen afstand moeten houden. Dat blijft. Maar ik had daar zo extreem veel last van dat ik niet meer fatsoenlijk kon functioneren. Dát is wat EMDR verandert. Ik heb dat in de afgelopen week al een paar keer uit moeten leggen, dus wil daar heel duidelijk over zijn. Ik ben nu nog steeds in staat om in te schatten dat er teveel mensen in een winkel zijn en daarom weg te lopen. Dat doe ik ook nog steeds. Het verschil is dat ik daardoor niet meer in paniek raak, niet meer de controle verlies. En dat is héél fijn!
Je verandert dus niet de ‘enge’ omgeving, maar jouw reactie daarop. Je kan – en mag! – nog steeds bang en boos worden, maar verliest niet meer de controle in de situatie. Dat doe je voor jezelf, en dat ben jij ook waard. Ik ben zaterdag even lekker een klein beetje gaan shoppen (daar word ik altijd rustig van in mijn hoofd) en heb me nog steeds geërgerd aan de mensen die geen afstand hielden. Maar ik raakte niet meer in paniek en kon er dus lekker van genieten 😊
